1. Temel Tanımlar
- Probiyotik Nedir?
Probiyotikler, “yeterli miktarda alındığında konakçıya sağlık açısından yarar sağlayan canlı mikroorganizmalar” olarak tanımlanır. Bağırsaklardaki mikrobiyal dengeyi düzenleyen bu “iyi” bakteriler, sindirim sisteminin sağlıklı işleyişine katkı sağlar. Kısacası probiyotikler “iyi” veya “dost” bakteriler olarak da tanımlanırlar.
- Prebiyotik Nedir?
Prebiyotikler, “konak mikroorganizmalar tarafından seçici olarak kullanılan ve sağlık açısından fayda sağlayan” olarak tanımlanır. Prebiyotikler, lif içerikli bileşikleridir. Prebiyotikler, bağırsaklarımızda yaşayan dost bakteriler tarafından kullanılır, büyümelerini veya aktivitelerini artırır ve kalın bağırsakta kolonileşmelerine yardımcı olur. Bu nedenle prebiyotikler, mevcut dost bakterilerin büyümesini desteklemektedir.
Özetle, prebiyotikler vücut tarafından tam olarak sindirilemeyen, ancak probiyotikler için gerekli olan besinlerdir.
- Sinbiyotik (Synbiotic) Nedir?
Sinbiyotikler, prebiyotikler ve probiyotiklerin birleşimidir. Uluslararası Probiyotik ve Prebiyotik Bilimsel Derneği (ISAPP) sinbiyotik kavramını;“Konak mikroorganizmalar tarafından seçici olarak kullanılan ve konakçıya sağlık yararı sağlayan canlı mikroorganizmalar ve substratlardan oluşan bir karışım” olarak tanımlanmaktadır.
Sinbiyotik kavramı, probiyotiklerin ve prebiyotiklerin bağımsız olarak yararlı olsalar da birleştirildiğinde optimum yarar sağladığının anlaşılmasından ortaya çıkmıştır.
2. Probiyotik ve Prebiyotik Farkı
- Görevleri ve İşlevleri
Hem prebiyotikler hem de probiyotikler, sindirime yardımcı olmak için bağırsaklarınızdaki yararlı bakteri ve organizmaları destekler, ancak farklı şekillerde yardımcı olurlar.
Probiyotikler, belirli besinlerde bulunan ve bağırsaklarınızda yaşayan dost bakteri sayısını artıran canlı organizmalardır.
Prebiyotikler, canlı organizmalar değildir; doğal olarak oluşan besin bileşenleridir.
Prebiyotikler, probiyotiklerin büyümesi için bir besin kaynağıdır. Dolayısıyla, probiyotiklerin bağırsak sağlığınızı iyileştirmek ve korumak, etkili bir şekilde çalışabilmeleri için prebiyotiklere ihtiyaçları vardır.
3. Sinbiyotiklerin Avantajları
- Neden Birlikte Kullanılmalılar?
Sinbiyotikler, sağlığınıza fayda sağlamak için, özenle hazırlanmış, bilimsel olarak tanımlanmış ve klinik olarak test edilmiş probiyotik ve prebiyotik kombinasyonlarıdır. Sinbiyotikler, bağırsak mikrobiyotası üzerinde potansiyel olarak sinerjik etkiler oluşturabilen bileşiklerdir. ISAPP (Uluslararası Probiyotik ve Prebiyotik Bilimsel Derneği), sinbiyotiklerin, özellikle yetişkin bireylerde yapılan çeşitli çalışmalarda; yağlı karaciğer hastalığı, obezite, hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği), tip 2 diyabet (şeker hastalığı) ve dislipidemi hastalarının tedavisine yardımcı olmada potansiyel faydalar gösterdiğini belirtmektedir.
Sinbiyotiklerin, insan sağlığı üzerinde probiyotikler veya prebiyotiklerden daha faydalı etkilere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle sinbiyotik kombinasyonların, insan sağlığı üzerinde etkilerinin sadece probiyotik veya prebiyotik kullanımına kıyasla daha etkili ve daha kapsamlı fayda sağladığı düşünülmektedir.
4. Takviye Edici Gıdalar ve Ürünler
- Sinbiyotik Ürünler (PROSYN)
“Sinbiyotik” terimi, yalnızca probiyotik-prebiyotik kombinasyonunu ifade etmez; bilinçli ve kanıta dayalı olarak tasarlanmış ürünler için kullanılan bilimsel bir kategoridir. Sinbiyotikler (yani sinerjik-biyotikler), hem prebiyotiklerin hem de probiyotiklerin bir kombinasyonudur.
Araştırmalar, sinbiyotik takviyelerin;
- Probiyotik organizmaların bağırsakta tutunmasını artırır.
- Prebiyotiklerin desteğiyle daha güçlü bir etki sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Bağırsak mikrobiyotasını destekler.
- Genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratır.
Sinbiyotik takviyeler, sağlıklı bağırsak mikrobiyotasını korumada önemli bir rol oynar.
- Takviye Edici Gıda ve Vitamin Kavramları
Takviye edici gıdalar, vitamin, mineral, bitki özleri veya diğer besin öğelerini içeren ve günlük diyete destek olması için tasarlanmış ürünlerdir. Kapsül, tablet, toz veya sıvı formlarda bulunabilirler. Bir takviyedeki bileşenlerin kombinasyonu, kalp sağlığı, eklem sağlığı ve bağırsak sağlığı gibi belirli bir sağlık sorununu desteklemeyi amaçlar.
Vitaminler, vücudun normal işleyişi için gerekli olan, dışarıdan alınması gereken maddelerdir. Vitaminler, vücudumuza enerji veren besinlerdir ve vücudumuz bu besinleri kendi başına üretemez. Yaygın vitaminler arasında D vitamini, C vitamini ve B grubu vitaminler bulunur. Vitaminler; bağışıklık sistemini, kemik sağlığını, metabolizmayı ve beyin sağlığını destekler.
Multivitaminler, birden fazla vitamin ve minerali bir arada sunan ürünlerdir. Takviye edici gıdalar, günlük besin ihtiyaçlarını tamamlayarak genel sağlığın korunmasına katkı sağlar.
Kaynakça
- Gibson GR, Roberfroid MB. Dietary modulation of the human colonic microbiota: introducing the concept of prebiotics. J Nutr. 1995; 125(6):1401-12. doi: 10.1093/jn/125.6.1401.
- Swanson KS, Gibson GR, Hutkins R, et al. The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) consensus statement on the definition and scope of synbiotics. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2020. doi: 10.1038/s41575-020-0344-2.
- Probiotics. ISAPP. Retrieved June 19, 2024 from https://isappscience.org/for-consumers/learn/probiotics/.
- Prebiotics. ISAPP. Retrieved June 19, 2024 from https://isappscience.org/for-consumers/learn/prebiotics/
- Hutkins RW, Krumbeck JA, Bindels LB, Cani PD, Fahey G Jr, Goh YJ, Hamaker B7, Martens EC, Mills DA, Rastal RA, Vaughan E, Sanders ME. Prebiotics: why definitions matter. Curr Opin Biotechnol. 2016 Feb;37:1-7.



